Max Stirner

του Wanda Bannour

Δεν είναι φιλοσοφία, ούτε έργο, ούτε καν σκέψη, ο λόγος του Στίρνερ αποτελεί εξέγερση: εξέγερση ενάντια στις ουσίες, στα ιδεώδη, στις αξίες, με ένα λόγο ενάντια στη μεταφυσική και στα ηθικά της παραβλάσταρα. Ταυτόχρονα εξεγείρεται ενάντια στις λέξεις, στις οποίες καθαγιάζεται και παγιώνεται το φάντασμα.

Αυτή η εξέγερση δεν θεμελιώνεται σε μια θεωρία, ούτε σε μια πράξη. Δε θεμελιώνεται σε ΤΙΠΟΤΑ. Γίνεται εν ονόματι της μόνης πραγματικότητας που υπάρχει: του ΕΓΩ του Μοναδικού.

Το ΕΓΩ δεν αποδείχνεται, δεν διατυπώνεται, δεν περιγράφεται. Είναι το αδιανόητο, το ανείπωτο, το ακατανόμαστο. Μόνο αυτό υπάρχει: «Μόνο Εγω έχω σώμα και είμαι κάποιος».

Όντας η μοναδική υπαρκτή πραγματικότητα που δε θεμελιώνεται σε τίποτα, το ΕΓΩ διεκδικεί τα πάντα: είναι ο Μοναδικός ιδιοκτήτης. Όλα του ανήκουν, όλα είναι ιδιοκτησία του, όχι ως δικαίωμα – πράγμα που θα άνοιγε το δρόμο των ιστορικών αναμονών, τις οποίες αρνείται ο Στίρνερ – αλλά έμπρακτα. Ο λόγος του Στίρνερ κάνει γεγονότα τις δυνητικότητες κι έτσι καταργεί τα απλά δικαιώματα.

Οι σχέσεις ανάμεσα στα ΕΓΩ είναι σχέσεις συμφέροντος, αιχμαλωσίας και δύναμης. Για ΜΕΝΑ τα πάντα είναι αντικείμενο, συμπεριλαμβανομένου και του άλλου, όλα αναφέρονται στο συμφέρον μου. Το εγώ είναι εγωιστικό όχι κατα παρέκκλιση ή κατά συμβεβηκός αλλά εκ φύσεως. Υπάρχει πλήρως στο μέτρο που υπάρχει πλήρως ως ΕΓΩ, θέλοντας τον εαυτό του μέσα στη θετικότητα της δύναμης του. Κάθε ηθική αναφορά απουσιάζει απο αυτή την πρόταση.

Ανέκαθεν το ΕΓΩ λεηλατήθηκε, αναιρέθηκε, ακρωτηριάστηκε, τόσο από τους φιλοσόφους και τους πολιτικούς όσο και απο τους ιερείς, τους στοχαστές και τους δόκτορες. Η ιστορία του συνασπισμού των θρησκευτικών και φιλοσοφικών ιδεών είναι η ιστορία μιας συλλογικής τρέλας, μιάς έμμονης ιδέας, μιας ηλίθιας μονομανίας. Ο Θεός, το Πνεύμα, η Ηθική, ο Άνθρωπος, το Κράτος, ο Λαός, η Ελευθερία, είναι ισάριθμες επιχειρήσεις καταστροφής του ΕΓΩ, ισάριθμες απάτες, ψεύδη που καθιερώνουν την αλλοτρίωση των ανθρώπων, την υποδούλωση τους σε φαντάσματα.

Το ΕΓΩ απαλλοτριώθηκε, η ιδιοκτησία του έγινε ετερότητα, φενακίστηκε απο την ετικέτα του Ιερού για να εμποδιστεί κάθε ανάκτησή του απο τον νόμιμο ιδιοκτήτη του. Έτσι η τυραννία των Ιδεών και τον Λέξεων τσάκισε τη δύναμη του ΕΓΩ. Είναι οι ψευδείς Μύθοι του άλλου κόσμου, των άλλων κόσμων του Ουσιώδους Ανθρώπου, της νέας επιβίωσης του βιβλικού Θεού. Είναι οι Μύθοι του Καλού, του Δίκαιου, καθιερωμένοι απο το Κράτος που κι αυτό είναι ένας μύθος. Είναι ο Μύθος της ιδιοκτησίας, τον οποίο χειρίζονται επιδέξια οι κρατούντες ξεγελώντας τους αχρείους. Είναι ο Μύθος της εργασίας στους κομμουνιστές που έχει διαδοθεί στους εργάτες και είναι μια θεολογική επιβίωση που διαδέχτηκε το θέμα της εξαγοράς και της απολύτρωσης μέσω του εξιλαστικού μόχθου. Είναι οι Μύθοι της προσωπικής αξίας και της τύχης που δικαιώνουν την εκμετάλλευση του προλετάριου και την αδηφαγία των κατεχόντων, οι οποίοι καταξιώνουν προς το συμφέρον τους την αρχή του ανταγωνισμού. Είναι οι Μύθοι των αρετών της αυταπάρνησης και της ανιδιοτέλειας, που χρησιμοποιούνται επιδέξια απο τους ευνοούμενους του κοινωνικού συστήματος εν ονόματι της ηθικής.

Μεταφυσικοί, ηθικολόγοι, πολιτικοί έχουν συνασπιστεί για να υποδουλώσουν τους ανθρώπους, χειρίζονται Ιδέες και Αξίες με σκοπό να εγκαθιδρύσουν την τυραννία και τον δεσποτισμό. Η ιστορία των ανθρώπων είναι η ιστορία των θυμάτων της εκμετάλλευσης, η ιστορία μιας μακράς εξαχρείωσης, που άλλοι την επέβαλαν και άλλοι την υφίστανται. Να όμως που ήρθε η ώρα της μεγάλης άρνησης: «Δεν είμαι πια αχρείος, αλλά ήμουνα».

*β’μέρος: Έτσι, με νόημα